Kôngo ya Ntotila


Kôngo ya Ntôtila (na kikôngo: Kôngo dia ntôtila) vwandaka yinsi ya kintinu ya mfunu na mitiu ya nzâdi Kôngo katuka 1400 tî 1885. Bantu ya yinsi yai vwandaka bakôngo. Bayinsi na pene-pene ya yau vwandaka Lwangu, Kakongo mpe Ngoyo na node, Ndongo mpe Matamba na sude.

Mapi ya Kôngo ya Ntôtila

Bau ke bokilaka ntinu ya Kôngo ya Ntôtila mwéné Kôngo to Mani-Kôngo.

Lukwikilu soba

Lukwikilu ya kisina ya Kôngo vwanda lukwikilu ya bambuta ya bakôngo. Dibundu ya katolika kwizaka na bamputuluki, kasi bangânga-nzâmbi mîngi vwandaka kutuka Italia. Ntinu Mvemba Nzinga me songa dibundu ya katolika bonso dibundu ya yinsi.

Muntu ya mfunu mîngi ya lukwikilu vwandaka Kimpa Vita.

Bizûnga soba

Bizûnga ya Kôngo vwandaka:

Bantinu ya Kôngo ya Ntôtila soba

  1. Ntinu Nimi ya Lukeni 1380-1420, ntinu ya ntete
  2. Nanga (1420-1435)
  3. Nlaza (1435-1450)
  4. Nkuwu ya Ntinu (Nkuwu ya Lukeni) (1450-1465)
  5. ??? (1465-1482)
  6. Nzinga Nkuwu (João I) 1482-1505, ntinu ya sambanu
  7. Mvemba Nzinga (Afonso I) (1506-1543)
  8. Nkanga ya Mvemba (Pedro I) (1543-1545)
  9. Francis I (1545-1545)
  10. Nkumbi ya Mpudi (Diogo I) (1545-1561)
  11. Afonso II (1561-1561)
  12. Bernard I (1561-1566)
  13. Henri I (1566-1567)
  14. Nimi ya Lukeni ya Mvemba (Alvaro I) (1568-1587)
  15. Nimi ya Nkanga (Alvaro II) (1587-1614)
  16. Nimi ya Nkanga (Bernard II) (1614-1615)
  17. Nimi ya Mpanzu (Alvaro III) (1615-1622)
  18. Nkanga ya Mvika (Pedro II) (1622-1624)
  19. Mvemba ya Nkanga (Garcia I) (1624-1626)
  20. Nimi ya Nkanga (Ambrosio) (1626-1631)
  21. Nzinga ya Nkuwu (Alvaro IV) (1631-1636)
  22. Mpanzu ya Nimi (Alvaro V) (1636-1636)
  23. Nimi ya Lukeni ya Nzenze ya Ntumba (Alvaro VI) (1636-1641)
  24. Nkanga ya Lukeni ya Nzenze ya Ntumba (Garcia II) (1642-1661)
  25. Mvita ya Nkanga (Antonio I) (1661-1665), ntinu ya dipanda ya nsuka

Bantinu ya Mbânza Kôngo

Bantinu ya Nkondo

Bantinu ya Lemba (Mbula)

Bantinu ya Kibangu

Bantinu ya Mbânza-Kôngo