Lukutakanu ya kizunga ya Mongala

Lukutakanu ya kizunga ya Mongala kele kimvuka ya ba nsangu ya kizunga ya Mongala, na Repubilika ya Kongo ya Dimokalasi (RDC). Yo kele ti mukumba ya nene na luyalu ya provense, sambu yo ke salaka bansiku, ke twadisaka bisalu ya provense, mpi ke monisaka bantu ya provense.

Disolo ya ntama

Lukutakanu ya ba provense ya Mongala me salama na nsi ya luyalu ya kimpwanza na nsi ya nsiku ya insi ya Congo na mvu 2006. Lukanu na yo vandaka ya kupesa baprovense kimpwanza ya kusala mambu na bo mosi mpi ya kunata luyalu pene-pene ya bantu. Luyalu ya Mongala, yina me katuka na kukabisa ntoto na 2015, me yantika kusala lukutakanu ya provense ntangu fioti na nima ya kukangula yo na leta.

Nzo ya kimfumu

Lisala kele mbanza-kimfumu ya Lisala. Nzo ya lukutakanu ya distrike ke monisaka mfunu ya lukutakanu yai na luyalu ya provense. Kansi, mambu ya nkaka ya mpasi vandaka kusalama, mpi bantangu ya nkaka yo vandaka mpasi sambu balukutakanu kusalama mbote.

Nitu mpi Kimuntu

Lukutakanu ya Mbanza ya Mongala kele ti bantu yina bo ke ponaka mpi biro ya ke twadisaka bisalu, yina ke sadisaka bakomite mingi ya ke vukanaka ntangu yonso sambu na kuyidika mambu ya nkaka ya mfunu.

Banduku

Bansoba yina bo ke salaka na nima ya kupona bantu na konso provense ke salaka nde bantu ya provense mosi kupona bo. Bamfumu yai ke monisaka bantu yina bo ke ponaka na konso distrike mpi bo ke vandaka ti mukumba ya kutadila mambu ya bwala na bo.

Banimero ya Nzozulu ya Nkengi ya Kifalansa

Biro ya L'Assemblée Provinciale kele ntu-mbanza ya L'Institution6. Yo kele ti mfumu ya kimvuka, kilandi ya mfumu ya kimvuka, raporeur, kilandi ya raporeur, mpi muntu yina ke talaka mambu ya leta. Biro yai kele ti mukumba ya kuyidika mpi ya kutwadisa bisalu ya lukutakanu.

Banzo ya luyalu ya ntangu yonso

Bakomite mingi ya ke tadilaka mambu ya leta kele na kati ya Nzo ya Kimfumu. Bakomite yai ke tadilaka mambu ya nkaka, mu mbandu, mambu ya me tala mbongo, lutaninu, mambu ya me tala kuyela ya bantu, malongi, mpi mavimpi. Yo ke sadisaka bo na kutadila mambu na mudindu na ntwala nde bo tula yo na lukutakanu.

Bisika ya kusala

Kisalu ya ntete ya L'Assemblée provinciale ya Mongala kele ya kusala bansiku ya ke tadila kiyeka ya provense, ya kutwadisa bisalu ya luyalu ya provense, mpi ya kumonisa bantu ya provense.

• Nsiku: L'assemblée ke salaka mpi ke ndimaka bansiku ya provense sambu na kutwadisa mambu mingi ya ke tadila mbongo, luzingu ya bantu mpi ya binkulu na provense.
• Baviziti: Baviziti yai ke tadilaka mutindu guvernema ke sadilaka mbongo mpi mutindu bo ke zitisaka bansiku ya leta.
• Kimvuka ya bantu: Bamfumu ya provense ke salaka na mpila nde bantu ya ke ponaka bo kuvanda na kati ya kimvuka ya bantu yina ke ponaka bo.

Mambu ya mpasi

Ata yo kele kimvuka ya nene, Assemblée provinciale ya Mongala ke na kukutana na mambu mingi ya mpasi:

• Mbongo ya kufwana ve: Bima ya fioti yina bo me pesaka yo ke salaka nde organizasio kusala ve mbote mpi yo ke vandaka ve ti ngolo ya kulungisa mikumba na yo.
• Mayele ya kutwadisa bisalu: Kulonga bampangi mpi kutomisa mayele na bo ya kutwadisa bisalu kele kaka mfunu.
• Bangwisana ti guvernema ya provense: Bantangu ya nkaka mavwanga lenda basika na kati ya guvernema ya provense ti bantu yina ke twadisaka yo.
• Kukwenda pene-pene ya bantu: Kutomisa mutindu ya kusolula ti bantu mpi kumonisa pwelele mambu kele mfunu mingi sambu na kukumisa bantu ntima.
• Ata bo kekutana ti mambu ya mpasi ya mutindu yai, L'Assemblée provinciale de la Mongala kele kaka na kisika ya ntete na yina metala demokrasi mpi kutomisa luzingu ya bwala na provense.