Moïse Tshombé

Moïse Tshombé, to Tshombe to Tchombe, butukaka na kilumbu ya makumi novembre 1919 mpe fwaka na kilumbu ya 29 Yuni 1969, kele Muntu ya politiki ya Kongo. Yandi vandaka ntwadisi ya Katanga banda 1960 tii 1963, mpeMinistre ya ntete ya Républika Démocratika du Congo banda 1964 tii 1965[1]

Tshombé butukaka na dibuta mosi ya lukumu ya dikanda ya Lunda, yandi yantikaka kisalu na yandi ya mumbongo na ntwala ya kukota na luzingu ya politiki. Yandi gangaka Confédération des associations tribales du Katanga (CONAKAT) na mvula 1958, parti politiki ya ke nwanisaka bantu ya mputu mpe ya ke nwana ti bakoministe yina ke nwaninaka kimpwanza ya provense ya Katanga. Ntangu fioti na nima ya kubaka kimpwanza ya République du Congo-Léopoldville na kilumbu ya 30 Yuni 1960, Tshombé nwanaka ti Patrice Lumumba, ministre ya ntete ya luyalu ya kati-kati. Tshombé fundaka yandi nde yandi vandaka na ngindu ya mbote sambu na bakoministe mpe yandi tubaka nde Katanga kele na kimpwanza bonso insi ya kukabwana ti yandi mosi bonso prezida, na mutindu yina yandi kumaka muntu ya nene na mavwanga ya Kongo. Na nima ya lufwa ya Lumumba na bantu ya Tshombé na 1961, bo sukisaka kukolama ya Katanga na 1963 mpe yandi tinaka na insi ya nzenza.

Na mvula 1964, yandi vutukaka na insi na yandi mpe kumaka ministre ya ntete na kati ya luyalu ya mpa ya kuvukana sambu na kunwanisa kukolama ya Simba na bantu ya Lumumba. Na mvula 1965, bo katulaka yandi na kisalu na yandi na ntwala ya kutina diaka na insi ya nzenza. Yandi fwaka bamvula iya na nima[2]

Disolo ya luzingu

soba

Buleke na bo

soba

Mwana ya muntu ya mumbongo, Joseph Kapend Tshombe, mvwama ya ntete ya Afrika na ntangu ya koloni ya Belgique, mwana ya ntete na bana 11 mpi ntekolo ya Mwata Yamvo to Mwant Yav Mushid I, ntinu ya Lundas (to Aruund), Moïse Tshombé butukaka na Musumba na Congo Belge. Yandi longukaka na nzo-nkanda ya bamisionere ya Metodiste ya Amerika na Mulungwishi na provense ya Haut-Katanga ya zulu mpe na Kanene na provense yina Haut-Lomami ya bubu. Bamfumu ya koloni buyaka kupesa yandi nswa ya kukwenda na insi ya nzenza sambu na kulonguka na nzo-nkanda ya nene mutindu tata na yandi yidikaka. Yo yina, yandi kwendaka na nzo-nkanda ya nene ya comptabilité na nzila ya mikanda (Canada).

Na Bamvula 1950, yandi salaka bamagazini mingi na Katanga, mpi yandi kudikotisaka na mambu ya politiki, yandi salaka parti CONAKAT, yina vandaka kunwanina kimpwanza ya Katanga.[3]

Ba vote ya 1960

soba

Kimpuanza ya Katanga .

soba

Na kuponama ya ba nsiku ya mvula 1960, CONAKAT bakaka ba mvutu ya mbote na kisika na yandi ya ngolo na provense ya Katanga. Repubilika ya Kongo ya Dimokalasi me baka kimpwanza, mpe Tshombe na CONAKAT me zabisa kukabwana ya kizunga na Kongo ya mvimba na 11 juillet 1960 . Na nima, mavwanga ya ngolo ya makanda kubasikaka, ba Katangese yantikaka kukula banzenza ya Kasaïen, ya dikanda ya Luba, yina luyalu ya luyalu ya luyalu ya luyalu ya luyalu ya luyalu ya luyalu ya luyalu ya luyalu ya luyalu ya luyalu ya luyalu ya luyalu ya luyalu ya luyalu nataka sambu na kusala na bisika ya bo vandaka kuzwa matadi ya ntalu. Bantu mingi fwaka.

  1. http://journals.openedition.org/ccrh/512
  2. http://www.lachambre.be/kvvcr/pdf_sections/comm/lmb/312_6_volume1.pdf
  3. http://www.lachambre.be/kvvcr/pdf_sections/comm/lmb/312_6_volume1.pdf