Matadi

Matadi
Yinsi	Repubilika ya Kôngo ya Dimokalasi
Kizûnga	Kôngo ya Kati
Ndînga	Kikôngo ya leta, Kikôngo
Bântu	224 700 (2002)

Matadi kele mbânza-kimfumu ya kizûnga Kôngo ya Kati na Repubilika ya Kôngo ya Dimokalasi.

Banzo ya Matadi

Nzadi Kongo

Bântu

Matadi kele na bântu mîngi. 92% ya bankwa Matadi kele bêsi ya Kôngo-Kinsasa. 8% kele bêsi ya bayinsi ya nkaka.

Bamboma kele bântu ya kisina ya Matadi. Makânda ya nkaka ya Matadi kele bayombe, manianga, bandibu, bantandu na bankaka. Bântu nyonso ke tubaka Kikôngo, ndînga ya yinsi yina butamaka na Matadi.

Bandâmbu

Matadi ke natanaka bakomina tatu: Matadi, Mvuzi na Nzanza.

Kinkita

Matadi kele na dibûngu na simu ya nzâdi Kôngo mpe nzila ya lukalu tî Kinsasa.

Bamvula ya ntàmà

Ditadi ya Yellala ke monika na lumonso ya mbânza Matadi. Ni kuna Diogo Cão sonikaka kidimbu ya nsuka ya nzyetolo na yandi na mvula 1482. Bantu bandaka kutunga dibûngu ya Matadi na mvula 1886. Matadi kulaka na nima ya yau. Mbânza kele na simu ya nkaka na Vivi, mbânza ya ntete ya kimfumu ya Kôngo.

• 
  Ditadi ya Yellala
• 
  Matadi, 1899
• 
  Zându, 1899
• 
  Ndâmbu mosi ya zându na Matadi, 1899
• 
  Les élégantes au marché, Matadi, 1899
• 
  Na zându, 1899
• 
  Bamôngo ya Matadi, 1899
• 
  Na nzyunga ya Matadi, 1899
• 
  Dibûngu ya Matadi, na mvula 1942
• 
  Mapi ya Matadi mpe Vivi na 1890
• 
  Matadi na bamvula 1930
• 
  Mapi ya Matadi na 1959